Obecnie na rynku nieruchomości coraz większą popularnością cieszą się poddasza. Własne skosy chcemy mieć zarówno w domach jednorodzinnych, jak i mieszkaniach w blokach i kamienicach. Poddasza są świetnym rozwiązaniem, jeśli mamy pomysł na przytulne gniazdko wśród skosów. W budynkach wolnostojących, posiadających poddasze nieużytkowe, można je przekształcić w użytkowe, zyskując dodatkowy metraż. Trzeba w tym przypadku pamiętać o odpowiednich pozwoleniach. Nie urządzimy jednak funkcjonalnego poddasza bez okien dachowych. Dzięki ich zastosowaniu możemy ze starego brzydkiego strychu zrobić piękną przestrzeń do przebywania na co dzień.
Okna dachowe
Okna dachowe, w języku budowlanym nazywane również oknami połaciowymi. To niezbędny element adaptacji poddasza. Dzięki nim do pomieszczeń dociera więcej światła, niż ze zwykłych okien fasadowych, ponieważ są skierowane pod kątem do powierzchni podłogi. Często są również jedynym źródłem naturalnego światła na poddaszach, na przykład w przypadku dachu kopertowego tudzież braku lukarn.
Można je montować pojedynczo lub w rzędach po kilka sztuk. Przy wyborze ich ilości wypada kierować się wytyczną mówiącą o tym, że powierzchnia okna połaciowego powinna odpowiadać 10% powierzchni pomieszczenia, w którym będzie się znajdować. Zapewni nam wtedy optymalną ilość światła. Można jednak pominąć ten aspekt i dostosować ilość okien do własnych preferencji i finansów. Niektórzy marzą o jasnej sypialni z wieloma oknami, a inni o ciemnym i cichym kąciku do odpoczynku. Inni zaś dobierają ilość okien na podstawie zasobów swojego portfela.
Co jest ważne?
Prawidłowo wstawione okna dachowe zapewniają odpowiedni przepływ powietrza w pomieszczeniu. Na rynku istnieje wiele rodzajów okien dachowych. Jednak najważniejsze jest to, jak będą one zamontowane. Profesjonalny montaż okien dachowych wymaga odpowiedniej wiedzy od dekarza lub pracownika budowlanego. Inaczej bowiem zakładamy okno połaciowe w istniejącym już dachu, na którym jest dachówka, a inaczej w dachu z zamontowaną blachą. Należy pamiętać, że montaż okna dachowego należy wykonać na takiej wysokości, aby jego otwieranie było wygodne dla użytkowników.
Dlatego trzeba wziąć pod uwagę wzrost osób, które będą mieszkańcami poddasza, a także wysokość ścianki kolankowej. Jeżeli ma ona wysokość poniżej 1 metra, należy rozważyć montaż okna z klamką u góry. Ważne są również odpowiednie umiejętności osoby zajmującej się wykończeniem wnęki okiennej. Osobie, która nie posiada doświadczenia będzie trudno wstawić okno dachowe dlatego należy wystrzegać się „pseudofachowców”. Tacy ludzie zazwyczaj specjalizują się we wszystkim, a jak powszechnie wiadomo, kto zajmuje się wszystkim, ten tak na prawdę nie potrafi niczego.
Rodzaje okien dachowych
Okna dachowe mają swoją specyfikę. Podczas gdy zwykłe okna fasadowe po prostu się otwierają lub uchylają, okna połaciowe można podzielić ze względu na zróżnicowane sposoby montażu i otwierania.
Do swojego domu możemy wybrać okna:
- obrotowe,
- wysokoosiowe,
- uchylne
- bądź uchylno-obrotowe.
Dostępne są również okna kolankowe, balkonowe albo zupełnie robocze, czyli wyłazy dachowe.
Okna połaciowe wykonywane są standardowo w dwóch wersjach materiałowych: z drewna sosnowego lub PCW. Do pomieszczeń takich jak salon czy sypialnia wybierzemy okna drewniane. Jednak do kuchni czy łazienki zaleca się okna z PCW, ponieważ są odporniejsze na wysoką wilgotność i nie wymagają żadnych dodatkowych zabiegów zabezpieczających ani konserwacyjnych.
Klasyfikacja okien ze względu na sposób otwierania
Ze względu na sposób otwierania, okna dachowe możemy sklasyfikować następująco:
- Obrotowe – najpopularniejsze ze względu na łatwość mycia oraz cenę. W tym rodzaju okien oś obrotu skrzydła znajduje się w połowie wysokości ramy okiennej – mniej więcej na wysokości wzroku osoby stojącej przed nim. Kiedy otwieramy okno obrotowe, jego górna część chowa się do domu, a dolna wychodzi na zewnątrz. Jeśli takie okno osadzono zbyt nisko, przy otwieraniu trzeba uważać, żeby się nie uderzyć. Zalecane do dachów o nachyleniu 15- 90°.
- Uchylne – w tych oknach oś obrotu znajduje się przy górnej krawędzi ramy okiennej. Są świetnym rozwiązaniem, gdy pada deszcz. Możemy je wtedy zostawić uchylone, a woda nie dostanie się do środka. Ich mankamentem jest niestety trudność w myciu, dlatego najczęściej montuje się dwa okna obok siebie, żeby to ułatwić. W oknach uchylnych konieczne jest stosowanie sprężyn lub siłowników, które uniemożliwią ich przypadkowe zatrzaśnięcie.
- Uchylno-obrotowe, czyli fuzja dwóch poprzednich. Mają dwie osie obrotu, jedną w połowie ramy okiennej, drugą przy jej górnej krawędzi. Ze względu na to, że okno to ma dwie opcje otwierania i bardziej skomplikowaną budowę, jest niestety najdroższe. Zalecane przy kącie nachylenia dachu 15–55°.
W oknach wysokoosiowych, oś obrotu znajduje się w ¾ wysokości ramy okiennej. Przy otwieraniu, górna część okna mieści się w grubości połaci dachowej. To też nie jest zbyt tanie rozwiązanie. Zaleca się je przy dachach o kącie nachylenia 20–65°.
Istnieją również dwa świetne rozwiązania uznawane już za bardziej ekskluzywne ze względu na swoją cenę, czyli:
Kolankowe. Są kombinacją dwóch okien składającą się z okna połaciowego, montowanego w dachu oraz okna fasadowego, montowanego w ściance kolankowej.
Balkonowe, specjalnie przystosowane do montażu na poddaszach, gdzie nie ma ścianek kolankowych. Montowane w dachach o nachyleniu 40–50º. Składa się z dwóch części, gdzie dolna po otworzeniu staje się balustradą, a górna daszkiem, tworząc mini balkon.
Oczywiście oprócz typowych okien istnieją również wyłazy dachowe, pełniące przede wszystkim rolę techniczną. Montowane są zazwyczaj w pobliżu komina i otwierają się w bok. Ich zadaniem jest umożliwienie bezpiecznego i wygodnego wyjścia na dach.
Jak prawidłowo obudować okno dachowe?
Poddasza zazwyczaj wykańczane są zabudową z płyt gipsowo kartonowych na aluminiowym stelażu. Są jednak różne metody wykonywania samej wnęki okiennej. Można zastosować własnoręcznie zrobiony stelaż z profili UD60, CD27 oraz profili V lub gotowe ramy, czyli tzw. szpalety.
Prawidłowe wykonanie szpalet zapewni nam brak mostków termicznych oraz zadowoli estetyką. Zarówno przy zastosowaniu stelaża z profili, jak i gotowego rozwiązania należy zatroszczyć się o wykonanie odpowiedniej izolacji. Jeżeli przestrzeń wokół okna starannie wypełnimy wełną mineralną o określonych parametrach, uzyskamy świetną izolację termiczną.
Zapewni nam to komfort w postaci niższych rachunków za ogrzewanie podczas zimnych miesięcy. Dbając o fajny wygląd, a także o dostateczne oświetlenie wnętrza, przy zabudowie wnęki okiennej należy wyznaczyć glify, czyli płaszczyzny boczne, które łączą okno z powierzchnią zabudowy. Glify mogą być prostopadłe do płaszczyzny okna lub rozchodzić się pod kątem do wewnątrz pomieszczenia. Powierzchnia glifu pod oknem powinna być wyznaczona pionowo, aby zapewnić odpowiednią cyrkulację powietrza.
Po wyznaczeniu wszystkich płaszczyzn oraz dociepleniu wełną, przystępujemy do przyklejenia wokół okna folii paroizolacyjnej. Następnie przycinamy i przykręcamy do konstrukcji płyty gipsowo kartonowe. W miejscu, gdzie płyta styka się bezpośrednio z ramą okna, wsuwamy ją w fabrycznie przygotowane zafrezowanie. W tym miejscu nie używamy żadnych wkrętów. Miejsca łączeń płyt oraz występowania wkrętów uzupełniamy masą szpachlową. Do wykończenia naroży zewnętrznych glifów zaleca się użycie specjalnej taśmy narożnikowej, którą wtapiamy w masę szpachlową. Wyrównujemy jej powierzchnię za pomocą szpachelki lub specjalnych rolek, a następnie nakładamy dodatkowo cienką warstwę masy szpachlowej. Należy dobrze przyłożyć się do tej pracy, aby cieszyć się ładnie wykończonym glifem.
Po zakończeniu prac szpachlarskich, warto zagruntować powierzchnię wokół okna i resztę ścian oraz pomalować je wybraną przez siebie farbą. Na poddaszach polecane są jasne, pastelowe barwy, które dodatkowo rozjaśnią przestrzeń.
Jeżeli wszystkie prace zostaną przeprowadzone prawidłowo, okna dachowe posłużą nam przez długie lata.